بهای تمام شده محصول چگونه محاسبه می شود

محاسبه بهای تمام شده محصول در ایران، مانند سایر کشورها، فرآیندی است که شامل شناسایی، اندازه‌گیری و تخصیص تمام هزینه‌های مرتبط با تولید یک محصول یا ارائه یک خدمت است. با این حال، برخی جنبه‌ها و استانداردهای خاص در ایران وجود دارد که باید در نظر گرفته شوند.

**روش‌های کلی محاسبه بهای تمام شده:**

به طور کلی، دو روش اصلی برای محاسبه بهای تمام شده وجود دارد:

* **بهایابی جذبی (Absorption Costing):** در این روش، تمام هزینه‌های تولید، اعم از هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم (ثابت و متغیر)، به عنوان بهای تمام شده محصول در نظر گرفته می‌شوند.
* **بهایابی متغیر (Variable Costing):** در این روش، فقط هزینه‌های متغیر تولید به عنوان بهای تمام شده محصول در نظر گرفته می‌شوند و هزینه‌های ثابت تولید به عنوان هزینه‌های دوره در نظر گرفته شده و مستقیماً به سود و زیان دوره منتقل می‌شوند.

در ایران، به دلیل الزامات قانونی و استانداردهای حسابداری، **بهایابی جذبی** بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

**مراحل محاسبه بهای تمام شده:**

1. **شناسایی هزینه‌ها:**
* **مواد اولیه مستقیم:** موادی که مستقیماً در تولید محصول استفاده می‌شوند و به راحتی قابل ردیابی هستند (مانند چوب در تولید مبلمان، پارچه در تولید لباس).
* **دستمزد مستقیم:** دستمزد کارگرانی که مستقیماً در فرآیند تولید دخالت دارند (مانند دستمزد مونتاژکاران).
* **سربار تولید (Manufacturing Overhead):** تمام هزینه‌های غیرمستقیم تولید که به طور مستقیم به محصول خاصی قابل تخصیص نیستند (مانند اجاره کارخانه، استهلاک ماشین‌آلات، حقوق سرپرست تولید، هزینه برق کارخانه، مواد غیرمستقیم).

2. **اندازه‌گیری هزینه‌ها:**
* تعیین مقدار مواد اولیه مصرفی با استفاده از روش‌های انبارداری (مانند FIFO، LIFO، میانگین موزون).
* محاسبه دستمزد مستقیم بر اساس ساعات کارکرد و نرخ دستمزد.
* تخصیص سربار تولید به محصولات بر اساس مبنای تخصیص مناسب (مانند ساعات کارکرد ماشین‌آلات، ساعات کارکرد مستقیم، مواد اولیه مستقیم).

3. **تخصیص هزینه‌ها:**
* تخصیص مواد اولیه مستقیم و دستمزد مستقیم به طور مستقیم به محصولات.
* تخصیص سربار تولید به محصولات بر اساس مبنای تخصیص انتخاب شده. برای این کار، ابتدا نرخ سربار تولید محاسبه می‌شود:

**نرخ سربار تولید = کل سربار تولید / مبنای تخصیص**

سپس، سربار تولید به هر محصول به صورت زیر تخصیص می‌یابد:

**سربار تخصیص یافته به هر محصول = نرخ سربار تولید * مقدار مبنای تخصیص استفاده شده توسط محصول**

4. **محاسبه بهای تمام شده محصول:**

**بهای تمام شده محصول = مواد اولیه مستقیم + دستمزد مستقیم + سربار تولید تخصیص یافته**

**استانداردها و الزامات قانونی در ایران:**

* **قانون مالیات‌های مستقیم:** این قانون بر نحوه محاسبه بهای تمام شده و تاثیر آن بر مالیات تاکید دارد.
* **استانداردهای حسابداری ایران:** این استانداردها رهنمودهایی را برای شناسایی، اندازه‌گیری و گزارش هزینه‌ها
اگر حسابدار هستید یا موسسه حسابداری دارید در سایت هزار حسابدار به نشانی https://www.HezarHesabdar.ir می توانید رزومه و آگهی خود را ثبت کنید. این سایت این امکان را به حسابدارها و موسسات حسابداری می دهد تا خود را به مشتریان معرفی کنند.